Barcode 46 jaar

Op woensdagochtend 26 juni 1974 om 8.01 uur wordt in Troy, Ohio voor het eerst een product met een barcode gescand. Vandaag, 46 jaar later, komen we barcodes praktisch overal tegen: op elk pak koekjes, maar ook op geneesmiddelen, boormachines en make-upartikelen.

Vandaag de dag wordt wereldwijd naar schatting 10 miljard keer per dag een barcode gescand.

De barcode is niets anders dan de vertaling van een cijferreeks in een streepjescode. Eigenlijk gaat het om de unieke combinatie van cijfers waarmee een product kan worden geïdentificeerd en die toegang biedt tot een schat aan informatie over het product. Of dit nummer is vertaald in een barcode met streepjes, een QR, een (RFID-)chip of een GS1 DataMatrix (voor de gezondheidszorg), maakt dus niet uit.

De geschiedenis van de barcode begint in 1948. Bernard Silver ontwikkelt met Norman Woodland de allereerste barcode in de vorm van een cirkel, de ‘bullseye’. Dit wordt op 7 oktober 1952 in een patent vastgelegd, maar het systeem slaat niet aan. Ruim twintig jaar later introduceert IBM de bekende variant met rechte lijntjes. Het scannen werkt nu. De primeur was op 26 juni 1974 voor een supermarkt in Ohio: het eerste product - een pakje kauwgom van Wrigley's, gekocht voor 67 cent - werd gescand.

Albert Heijn was op reis in Amerika direct onder de indruk van het barcodesysteem. Hij wilde het systeem meteen in Nederland invoeren, maar kwam al snel tot de conclusie dat er meer nodig was dan een groot aantal bilaterale afspraken met leveranciers. In 1976 werd daarom GS1 Nederland (toen nog EAN Nederland) opgericht: een onafhankelijke partij die borg moest staan voor sectorbrede invoering van de barcode.

Nog geen jaar later, in januari 1977, werd voor het eerst in Heemskerk een product met een barcode gescand. Het betrof een pak koffie van Douwe Egberts.

Tegenwoordig is de barcode, ook wel EAN of GTIN genoemd, voor supermarkten, bouwmarkten en andere winkels een bron voor extra informatie. Het nummer van de barcode is steeds vaker gekoppeld aan (GS1) datapools, die vol staan met productinformatie. Consumenten kunnen barcodes zelf scannen om meer te weten te komen over producten, persoonlijke aanbiedingen ontvangen en bijvoorbeeld waarschuwingen voor mogelijke allergierisico’s krijgen. Ook online verkoopplatformen als bol.com, eBay en Amazon willen allemaal een officiële GS1 barcode voor producten die op hun websites worden aangeboden.